- Wat betekent validiteit in onderzoek?
- Wat is interne validiteit?
- Wat is externe validiteit?
- Het verschil tussen interne en externe validiteit
- Onderzoek naar interne en externe validiteit
- Validiteit vs. betrouwbaarheid
- Hoe jij de interne en externe validiteit kunt verhogen
- Hoe beschrijf je validiteit in je scriptie?
- Hulp nodig bij validiteit in je scriptie?
- Veelgestelde vragen
- Gratis adviesgesprek aanvragen
Aantekening van de auteur: als auteur zie ik hoe vaak studenten worstelen met het begrijpen en helder uitleggen van validiteit in hun scriptie. Onduidelijke definities, twijfels over meetkwaliteit en angst voor afkeuring komen veel voor. Met deze gids wil ik die stress wegnemen en je helpen sterker, zekerder en methodologisch correct te schrijven.
Het begrijpen van interne en externe validiteit helpt je onderzoek sterker, overtuigender en methodologisch correct te maken. In deze korte gids ontdek je precies wat het verschil is en hoe je dit duidelijk formuleert in je scriptie.
Op deze pagina lees je:
- Wat beide vormen van validiteit betekenen en waarom ze cruciaal zijn
- Praktische voorbeelden voor je eigen onderzoek
- Handige formuleringen die je direct kunt overnemen
- Wanneer het slim is om je scriptie uitbesteden te overwegen.
Validiteit in onderzoek betekent dat je echt meet wat je van plan bent te meten en dat de resultaten aansluiten bij de werkelijkheid. Een valide meetinstrument of onderzoek geeft een juiste weergave van het verschijnsel dat je onderzoekt. Hoe hoger de validiteit, hoe sterker en geloofwaardiger je conclusies zijn.
Interne validiteit verwijst naar de mate waarin je kunt aantonen dat een vastgesteld effect echt wordt veroorzaakt door de onafhankelijke variabele en niet door externe factoren. In jouw scriptie is dit cruciaal omdat je alleen met een duidelijke oorzaak gevolgrelatie betrouwbare conclusies kunt trekken.
Je beoordeelt of de uitkomsten daadwerkelijk voortkomen uit de manipulatie binnen je experimentele groep. Wanneer de interne validiteit hoog is, kun je met vertrouwen zeggen dat het gevonden verband klopt en niet wordt beïnvloed door andere variabelen. Dit speelt vooral een belangrijke rol in experimenteel onderzoek binnen zowel kwantitatief onderzoek als sociaal onderzoek.
Voorbeelden van interne validiteit
Veelvoorkomende bedreigingen van interne validiteit
Externe validiteit gaat over de mate waarin je de resultaten van een onderzoek kunt generaliseren naar een grotere populatie of naar andere situaties. Voor jouw scriptie is dit belangrijk omdat je wilt beoordelen of de bevindingen ook buiten het onderzoek gelden.
Je kijkt of jouw steekproef representatief is en of je dezelfde resultaten zou krijgen in een andere context of bij een andere groep. Externe validiteit hangt samen met de vraag of de resultaten toepasbaar zijn op vergelijkbare situaties. Een hoge externe validiteit versterkt de kwaliteit van jouw onderzoek en maakt je conclusies breder inzetbaar.
Voorbeelden van externe validiteit
Veelvoorkomende bedreigingen van externe validiteit
Het verschil interne en externe validiteit draait om de vraag hoe en waar je conclusies kunt toepassen. Interne validiteit is de mate waarin je kunt aantonen dat een vastgesteld effect echt wordt veroorzaakt door een specifieke factor en niet door andere invloeden. Het gaat dus om een betrouwbare oorzaak gevolgrelatie binnen de grenzen van het onderzoek dat je uitvoert.
Externe validiteit is de mate waarin de resultaten van je onderzoek toepasbaar zijn op andere groepen, situaties of momenten. Hier draait het om de vraag in welke mate je je resultaten kunt generaliseren. Een onderzoek kan bijvoorbeeld een hoge interne validiteit hebben, maar weinig zeggen over andere contexten.
Voor een valide onderzoek zijn beide vormen belangrijk. Interne validiteit helpt je om een helder causaal verband aan te tonen, terwijl externe validiteit bepaalt of de bevindingen van een onderzoek ook buiten je dataverzameling standhouden. Wie moeite heeft om beide soorten validiteit te waarborgen kan overwegen om delen van de scriptie laten schrijven door experts die ervaring hebben met methodologie en statistiek.
Interne en externe validiteit worden al tientallen jaren diepgaand onderzocht binnen de academische wereld. Een invloedrijk werk van Campbell en Stanley beschrijft hoe 16 experimentele designs en 12 veelvoorkomende bedreigingen bepalen of onderzoeksconclusies echt geldig zijn. Later ontwikkelden Shadish, Cook en Campbell een uitgebreid raamwerk met vier hoofdvormen van validiteit dat tegenwoordig de basis vormt van moderne causale inferentie.
Universitaire methodologiecursussen en recent onderzoek laten zien hoe deze theorie wordt toegepast in praktijkstudies, scripties en experimentele ontwerpen. Daarbij wordt benadrukt dat onderzoekers steeds expliciet moeten onderbouwen hoe ze interne en externe validiteit versterken.
Belangrijke inzichten voor jouw infographic:
16 experimentele designs en 12 soorten bedreigingen, waaronder history, rijping, selectie en uitval
Vier hoofdtypen validiteit: interne, externe, constructvaliditeit en statistische conclusievaliditeit
Universitaire handboeken bieden uitgebreide strategieën om bedreigingen voor interne en externe validiteit te beperken
Recente scripties tonen aan dat zelfs methodologische keuzes zoals schaaltechnieken direct invloed hebben op de mate van validiteit
Bronnen:
Campbell, D. T., & Stanley, J. C. (1963). Experimental and Quasi-Experimental Designs for Research:
https://www.sfu.ca/~palys/Campbell%26Stanley-1959-Exptl%26QuasiExptlDesignsForResearch.pdf
Shadish, W. R., Cook, T. D., & Campbell, D. T. (2002). Experimental and Quasi-Experimental Designs for Generalized Causal Inference:
https://books.google.com/books/about/Experimental_and_Quasi_Experimental_Desi.html?id=KCTrCgAAQBAJ
Vermeulen, K. (1997). De nova-weba; de interne en externe validiteit bij gebruik van twee verschillende schaaltechnieken (Masterthesis, Erasmus Universiteit Rotterdam):
https://thesis.eur.nl/pub/2014
Open Universiteit. Hoofdstuk 10: Validiteit bij experimenten (Open Methodologie en Statistiek):
https://ou-books.gitlab.io/openmens/validiteit-experimenten.html

Validiteit en betrouwbaarheid worden vaak door elkaar gehaald, maar ze betekenen iets anders. Validiteit gaat over de vraag of je echt meet wat je wilt meten, terwijl betrouwbaarheid gaat over de mate waarin een meting consistente uitkomsten oplevert. Zonder beide kun je geen betrouwbaar onderzoek uitvoeren of de kwaliteit van je bevindingen goed beoordelen.
Verschil tussen validiteit en betrouwbaarheid
| Aspect | Validiteit | Betrouwbaarheid |
|---|---|---|
| Wat betekent het | Meet je wat je wilt meten | Levert een meting steeds dezelfde resultaten op |
| Belangrijkste vraag | Klopt de inhoud van de meting | Blijft de meting stabiel bij herhaling |
| Focus | Juistheid van interpretatie | Consistentie in tijd en context |
| Kan het zonder de ander | Nee | Ja |
Om de validiteit van je onderzoek te versterken moet je als onderzoeker bewust werken aan zowel interne als externe validiteit. Interne validiteit gaat over de vraag of een vastgesteld effect echt voortkomt uit de onafhankelijke variabele, terwijl externe validiteit bepaalt in welke mate je je resultaten kunt toepassen op andere situaties. Door beide te verbeteren worden je conclusies betrouwbaarder én relevanter.
Hieronder vind je praktische manieren om de kwaliteit van jouw onderzoek te vergroten:
- Zorg voor een representatieve steekproef zodat je de resultaten te generaliseren zijn naar de bredere populatie waarover je uitspraken wilt doen.
- Houd alle relevante variabelen constant. Als je verstorende factoren niet controleert kunnen ze de relatie tussen twee variabelen beïnvloeden en kunnen conclusies minder kloppen.
- Maak gebruik van een experimenteel design. Hierdoor kun je de interne validiteit te waarborgen en de kans verkleinen dat andere verklaringen invloed hebben op je bevindingen.
- Voer een passende statistische analyse uit om de validiteit van je resultaten te bepalen en eventuele foutbronnen vroegtijdig op te sporen.
Wanneer je validiteit in je scriptie toelicht is het belangrijk dat je precies uitlegt hoe je hebt gecontroleerd of je metingen kloppen en of je conclusies terecht zijn. Beschrijf intern hoe je hebt voorkomen dat andere factoren het resultaat beïnvloedden, en extern hoe je hebt beoordeeld of je bevindingen toepasbaar zijn op een bredere groep of situatie.
Voorbeelden van goede formuleringen:
- “De interne validiteit is versterkt doordat storende variabelen systematisch zijn uitgesloten.”
- “De externe validiteit is geborgd door een steekproef die de doelgroep representatief weerspiegelt.”
Wat je beter kunt vermijden:
- Algemeenheden zoals “De validiteit is hoog” zonder uitleg
- Beschrijvingen die geen verband leggen met je methode of onderzoeksopzet
Vind je het lastig om helder te onderbouwen hoe je interne en externe validiteit hebt gegarandeerd? Goede ondersteuning kan veel tijd en stress besparen. Met professionele scriptiebegeleiding krijg je gerichte feedback op je methode en conclusies, terwijl scriptiehulp je helpt om je redeneringen sterker en duidelijker te formuleren. Laat daarnaast altijd je scriptie nakijken zodat fouten of onduidelijkheden vroeg worden opgespoord en je onderzoek overtuigend wordt gepresenteerd.










